Qua rồi cảnh “cơm sáng, gạo chiều”
Ngồi ở bộ ghế cây có giá trị gần 100 triệu đồng nhìn ra sông Vàm Cỏ Đông lúc con nước lớn đầy lục bình đang chảy chầm chậm xuôi dòng về cuối nguồn, vợ chồng ông Nguyễn Văn Pha (66 tuổi, ngụ ấp 1, xã Bình Hòa Nam cũ) bồi hồi nhớ lại: “Không biết lý do nào mà vợ chồng tui can đảm bám vùng đất chẳng có chút hy vọng nào lúc tuổi về già. Cả làng chỉ vài căn nhà lá, muốn đi đâu cũng phải bơi xuồng chứ làm gì có đường lộ”.
Rồi ông nói thêm: Rắn độc, rừng rậm bao phủ, bốn bề lau sậy, nước thì luôn ở “trạng thái” tràn vào nhà, con cái thiếu thốn chẳng được học hành nghĩ mà tội.
“Mấy năm đó, chiều đi mua gạo để sáng nấu cơm, còn thức ăn bơi xuồng dọc sông giăng lưới, cắm câu, hái rau tự mọc trong rừng đem về. Khổ trăm bề…”, ông Pha trầm ngâm nhớ về một thời gian khó.
Chẳng hề nản chí, đã tới là bám trụ không rời một bước, vợ chồng ông Pha đồng vợ, đồng chồng nắm chặt tay nhau quyết tâm lập nghiệp ở khu đất mới khai hoang để trồng lúa, hoa màu. Vụ thu hoạch đầu tạm đủ sống, dần dần ông chuyển sang trồng mía và sau này là trồng chanh đến tận bây giờ.
Hiện 5ha đất được ông đầu tư đào mương, lên liếp, mua cây giống, nhờ cán bộ khuyến nông xã hướng dẫn cách chăm bón, hái trái nên năm nào cũng kiếm bạc tỷ. “Chanh có lúc chỉ 3.000 đồng/kg, rồi lên giá kịch khung 22.000 – 24.000 đồng/kg, xem như nhà vườn trúng mánh lớn”, ông cười tươi.
Còn anh Phan Văn Phơ (ấp 1, xã Bình Hòa Nam) cho biết, hơn 30 năm trồng 2ha lúa, năm nào cũng trúng mùa nhưng lãi ở mức thấp. Lúc này, toàn xã định hướng phong trào chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, anh mạnh dạn chuyển từ lúa sang cây ra trái chua chua đầy trên cành.
Nhiều nhà nông cảm thấy bất an do thay đổi từ lúa nước sang cây chanh không hề giản đơn. Nhưng với ý chí cầu tiến, anh Phơ đi từng bước vững chắc, nắm vững kỹ thuật nên cây chanh phát triển tốt, những vấn đề phát sinh như sâu bệnh được giải quyết kịp thời, góp phần giảm thấp nhất thiệt hại và chi phí. Chỉ sau 3 năm, anh mua thêm 4ha đất, tăng tổng tiện tích lên 6ha.
Bước chuyển mình kỳ diệu
Hiện với 4ha chanh cùng 2ha lúa, mỗi năm, anh Phơ lời hơn 700 triệu đồng, chỉ cần 2 lao động. Theo chu kỳ thu hoạch, có lần trong vòng 2 tháng, anh hái 3 đợt chanh, thu hơn 500 triệu đồng rất nhẹ nhàng.
“Trước đây, tôi làm ruộng, một 1ha lúa trúng lắm cũng chỉ kiếm được 40 triệu đồng, giờ 1ha chanh, nếu trúng mùa, được giá thì thu nhập cao gấp 5-7 lần lúa”, anh Phơ phấn khởi khoe. Diện tích trồng tăng lên, anh thuê nhiều lao động địa phương làm những công việc như vận chuyển phân bón, nhổ cỏ, hái chanh… giúp họ cải thiện phần nào cuộc sống.
Không dừng lại ở thành quả này, anh tạo thêm nhiều nguồn thu bằng nghề tay trái. Nhận thấy nhu cầu đào mương, lên liếp, dọn vườn của nông dân trong vùng khá cao, anh mạnh dạn đầu tư thêm 1 chiếc kobe và 1 chiếc máy cày. Chủ vườn lại có khiếu về cơ khí, lúc phương tiện hư anh đều sửa hoạt động lại bình thường. Hiện tại, anh giao cho người con trai lớn sử dụng 2 loại xe này phục vụ sản xuất.
Theo anh, mỗi ngày, thu nhập từ 2 xe, trừ hết chi phí cũng kiếm hơn 1 triệu đồng. Bước đi ban đầu thành công vượt ngoài mong đợi, chủ vườn tiếp tục học hỏi những mô hình hay, kiến thức khoa học kỹ thuật mới để không tụt hậu và không “ngủ quên trên chiến thắng”.
Nguyên Chủ tịch Hội Nông dân xã Bình Hòa Nam Đào Văn Hên cho biết, anh Phơ là nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi cấp huyện, có tinh thần cầu tiến trong sản xuất, kinh doanh. Không những vậy, anh còn tích cực đóng góp vào an sinh xã hội địa phương, giúp nhiều hộ nghèo, cận nghèo có cơ sở vươn lên thoát nghèo bền vững.
Tới đây, xã sẽ nhân rộng mô hình trồng chanh bông tím và chanh không hạt theo hướng hữu cơ, VietGAP vì tiềm năng năng suất vượt trội gấp 3 lần so với giống chanh thường, đạt 30-50 tấn/ha/năm đối với cây trồng sau 12 tháng và 80-100 tấn/ha/năm đối với cây sau 2 năm.
Được sự định hướng từ chính quyền địa phương, nông dân xã Đức Huệ bắt đầu chú trọng sản xuất hàng hóa tập trung với các loại cây trồng, vật nuôi phù hợp với lợi thế của từng khu vực. Việc chuyển đổi từ sản xuất lúa kém hiệu quả sang trồng các loại cây có hiệu quả kinh tế cao như chanh, rau má, đu đủ… được thực hiện khá đồng loạt ngay địa bàn khó khăn nhất của mất chục năm về trước.
Theo ông Nguyễn Văn Thẩm (58 tuổi, nông dân ấp 3, xã Bình Hòa Nam cũ), nhờ chuyển đổi cây trồng từ lúa sang chanh, kinh tế gia đình ông khấm khá hơn, có điều kiện chăm lo tốt cho các con đến lúc trưởng thành.
Hình thành khu công nghiệp từ vùng đất hoang, nhiều gia đình có trong tay tiền tỷ
Theo ông Nguyễn Xuân Du, nguyên Phó Chủ tịch UBND xã Bình Hòa Nam cũ, nhờ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xây dựng vùng sản xuất chuyên canh, kinh tế và đời sống của người dân ổn định, nâng cao thu nhập.
Cuối năm 2024, toàn xã còn 1,41% hộ nghèo, 2,31% hộ cận nghèo. 100% tuyến đường chính được mở rộng, nhựa hóa, 7 tuyến có điện chiếu sáng, trồng cây xanh, được trang bị thùng đựng rác hoặc bố trí điểm tập kết rác hợp lý.
Ngoài ra, 100% đường ngõ xóm được cứng hóa, bảo đảm sạch, đi lại thuận tiện. Nhiều gia đình trở thành tỷ phú với nhà cửa khang trang, ô tô, xe máy đắt tiền, con cháu học hành thành đạt chính nhờ chuyển đổi cây con giống.
“Biết tận dụng nguồn đất và chọn cây trồng phù hợp là yếu tố quyết định của nhà nông. Giờ ít ai nói tới chuyện đói nghèo mà họ hỏi nhau một năm kiếm bao tỷ đồng từ trồng chanh, rau má, khoai…, đó là niềm vui không thể không nhắc đến”, ông Du thông tin.
Vùng đất hoang, nghèo khổ ngày nào hiện nay trồng cây chanh đã tăng lên mỗi ngày, diện tich đã vượt 500ha ở khắp cánh đồng ven tuyến đường 816 dọc con sông Vàm Cỏ Đông. Tới đây, tỉnh hình thành xây dựng khu công nghiệp rộng hàng ngàn ha ở khu “đất rộng, người thưa” để tập trung phát triển kinh tế vùng.
