Thế kỉ XXI đang chứng kiến việc già hoá dân số diễn ra tại nhiều quốc gia. Đã có rất nhiều nước bước vào thời kì dân số già. Hiện tượng mang tính toàn cầu này tạo ra một áp lực lớn trong vấn đề an sinh xã hội và đồng thời cũng tạo ra những cơ hội lớn cho dịch vụ chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi (NCT) ở mọi phương diện. Hiện Việt Nam cũng đã chuẩn bị bước sang thời kì dân số già với tốc độ già hoá dân số đứng trong top đầu của thế giới.
Tại Hội thảo xây dựng mô hình cơ sở dưỡng lão, mô hình hỗ trợ NCT khởi nghiệp cuối năm 2022 vừa qua, Công ty CP Quốc tế Nhân Ái đã đưa ra một số mô hình dưỡng lão ở Nhật Bản, Đài Loan, Đức và Việt Nam.
 |
| Thạc sĩ Nguyễn Thị Kim Thanh, Giám đốc Hệ thống dưỡng lão Nhân Ái tại Hà Nội phát biểu tại Hội thảo Xây dựng mô hình cơ sở dưỡng lão ngày 29-12-2022 |
Trong đó, mô hình chăm sóc dưỡng lão tại Nhật Bản, gồm chăm sóc tại nhà: NCT được nhân viên điều dưỡng đến tận nhà để chăm sóc, phục hồi chức năng, điều trị. Dưỡng lão bán trú: NCT vẫn sống tại nhà, ban ngày đến cơ sở để được cung cấp các dịch vụ hỗ trợ sinh hoạt ăn uống, vui chơi. Group home: Tức là nhóm cộng đồng khoảng 6 – 8 NCT sống cùng nhau, chủ yếu là những người bị sa sút trí tuệ. Chung cư cho NCT: Khu chung cư dành cho NCT, có kèm các dịch vụ chăm sóc và mô hình dưỡng lão chăm sóc dài hạn như viện dưỡng lão chăm sóc có thu phí, cơ sở chăm sóc dạng đặc biệt, cơ sở chăm sóc NCT có bảo hiểm.
Tại Đài Loan và Đức cũng có các mô hình tương tự như Nhật Bản là chăm sóc tại nhà, dưỡng lão bán trú, chung cư cho NCT, dưỡng lão chăm sóc dài hạn và dưỡng lão chăm sóc có y tế.
Đối với Việt Nam hiện nay có 13 cơ sở dưỡng lão trong số 134 trung tâm bảo trợ xã hội, 59 nhà dưỡng lão tư nhân, trong đó riêng Hà Nội có 20 cơ sở. Có 4 cấp độ chăm sóc, cụ thể: Tự ăn uống, vệ sinh cá nhân, có chiều hướng bị sa sút trí tuệ. Có bệnh lí nền, cần được hỗ trợ một phần trong sinh hoạt hằng ngày, bao gồm di chuyển. Không tự làm được việc đơn giản xung quanh mình, có sa sút trí tuệ. Nằm liệt giường, cần được hỗ trợ mọi mặt về sinh hoạt hằng ngày.
Hiện nay, Công ty CP Quốc tế Nhân Ái có 2 mô hình dưỡng lão là dưỡng lão bán trú và dưỡng lão chăm sóc dài hạn. Với các dịch vụ theo dõi sức khỏe, chăm sóc dinh dưỡng, luyện tập phục hồi chức năng, vui chơi giải trí và tham vấn tâm lí.
Bên cạnh việc đưa ra các mô hình dưỡng lão, Công ty CP Quốc tế Nhân Ái cũng nêu một số đề xuất về chính sách hỗ trợ tại Việt Nam.
Thứ nhất, chính sách về đất đai, cơ sở vật chất cần đưa cơ sở chăm sóc NCT vào quy hoạch đất đai tại các địa phương, các khu dân cư như trường học và Trung tâm Y tế để tạo điều kiện cho nhà đầu tư tiếp cận được các quỹ đất đúng quy hoạch. Cân nhắc việc chuyển đổi mục đích sử dụng trong cùng đối tượng thuộc nhóm xã hội hoá để tạo sự linh hoạt đáp ứng với tình hình thực tế tại địa phương đồng thời phù hợp với quy hoạch hạ tầng phục vụ xã hội.
Thứ hai, chính sách về tài chính tín dụng, cần cụ thể hoá và bổ sung chính sách ưu đãi tín dụng cho hoạt động chăm sóc NCT trong danh mục được hưởng ưu đãi tín dụng đối với các lĩnh vực xã hội hoá bằng văn bản quy định để doanh nghiệp được tiếp cận một cách rõ ràng.
Thứ ba, chính sách về nhân lực, xây dựng chương trình đào tạo nguồn nhân lực chăm sóc với các trình độ khác nhau, kèm theo các chế độ về hệ số cấp bậc lương thưởng như các ngành nghề khác để tạo thành một nghề nghiệp chuyên môn trong xã hội, nhằm khuyến khích và thu hút người lao động tham gia vào lĩnh vực chăm sóc NCT.
Tỉ lệ NCT ngày càng gia tăng, nhu cầu chăm sóc sẽ ngày càng nhiều, việc lựa chọn các mô hình dưỡng lão để chăm sóc khi về già sẽ trở thành tất yếu trong tương lai. Công ty CP Quốc tế Nhân Ái với bề dày 16 năm vận hành nhà dưỡng lão và đồng hành cùng NCT mong muốn những ý kiến đóng góp trong hội thảo sẽ được các nhà hoạch định chính sách lưu tâm xem xét. Qua đó đề xuất với Nhà nước đưa ra những quyết sách phù hợp, tạo hành lang pháp lí thuận lợi cho hoạt động chăm sóc NCT ngày càng hoàn thiện và phát triển, đem lại hạnh phúc cho NCT Việt Nam.
