Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình vừa ký ban hành Quyết định số 1581/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch tiếp tục hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và chuẩn bị Đại hội đảng bộ các cấp.

Kế hoạch nêu rõ loạt nhiệm vụ cụ thể, xác định cơ quan chủ trì, cơ quan phối hợp, sản phẩm và thời hạn phải hoàn thành.

Trong đó, Bộ Nội vụ phối hợp với các bộ ngành liên quan xác định lộ trình, hướng dẫn sắp xếp, tổ chức lại thôn, tổ dân phố theo hướng tinh gọn, nâng cao tính tự quản, phục vụ trực tiếp đời sống của cộng đồng dân cư trên địa bàn cơ sở.

Bộ Nội vụ trình Chính phủ ban hành Nghị định về tổ chức và hoạt động của thôn, tổ dân phố trước ngày 31.5.2026.

Gần đây nhất, UBND TP Hải Phòng đã cho ý kiến về việc thống nhất tên gọi tổ chức tự quản của cộng đồng dân cư tại xã, phường, đặc khu trên địa bàn thành phố.

Theo đó, tổ chức dưới xã, đặc khu là thôn; tổ chức dưới phường là tổ dân phố.

Về trình tự chuyển đổi, UBND xã, phường, đặc khu lập danh sách các thôn, khu dân cư, tổ dân phố cần chuyển đổi và trình HĐND cùng cấp xem xét, quyết định chuyển đổi.

Với các thôn, tổ dân phố trùng tên, UBND xã, phường, đặc khu xây dựng phương án đổi tên (đối với các thôn, tổ dân phố trong cùng một địa bàn cấp xã trùng tên nhau); đồng thời tổ chức lấy ý kiến cử tri là đại diện hộ gia đình tại các thôn, tổ dân phố.

Nếu trên 50% số cử tri đại diện hộ gia đình đồng ý thì UBND xã, phường, đặc khu hoàn thiện phương án, trình HĐND cùng cấp xem xét, quyết định. Đối với các khu dân cư thuộc các phường của tỉnh Hải Dương trước hợp nhất thì thực hiện đồng thời với việc chuyển đổi khu dân cư thành tổ dân phố hoặc thành thôn.

Trước đó tại Công văn 4168, Bộ Nội vụ đã hướng dẫn cụ thể về nội dung này, trong đó trước mắt giữ nguyên các thôn, tổ dân phố tại các đơn vị hành chính cấp xã (mới) đến khi có quy định mới của Chính phủ.

Việc xác định loại hình tổ chức cộng đồng dân cư tại đơn vị cấp xã (mới) thực hiện theo quy định của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Theo đó việc tổ chức thôn, tổ dân phố thực hiện như sau:

Thôn được tổ chức ở xã, đặc khu (dưới xã, đặc khu là thôn); Tổ dân phố được tổ chức ở phường (dưới phường là tổ dân phố).

Trường hợp đặc khu được công nhận loại đô thị theo quy định của pháp luật (đặc khu Phú Quốc) thì dưới đặc khu là tổ dân phố.

Trường hợp sáp nhập, điều chỉnh xã, thị trấn với phường để thành lập phường (mới): Tổ chức thống nhất các tổ dân phố ở phường (mới).

Trường hợp sáp nhập, điều chỉnh thị trấn với xã để thành lập xã (mới): Tổ chức thống nhất các thôn ở xã (mới).

Bộ Nội vụ nêu rõ Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định HĐND cấp xã có thẩm quyền thành lập, tổ chức lại, giải thể, đặt tên, đổi tên thôn, tổ dân phố.

Trên cơ sở đó, việc chuyển đổi thôn, tổ dân phố và đổi tên thôn, tổ dân phố do trùng tên tại đơn vị cấp xã mới hình thành sau sắp xếp thực hiện như sau:

Đối với việc chuyển đổi thôn thành tổ dân phố hoặc tổ dân phố thành thôn: UBND cấp xã (mới) lập danh sách các thôn cần chuyển đổi thành tổ dân phố hoặc danh sách tổ dân phố cần chuyển đổi thành thôn trình HĐND cùng cấp xem xét, quyết định.

Đối với việc đổi tên thôn, tổ dân phố do trùng tên: UBND cấp xã (mới) xây dựng phương án, lấy ý kiến cử tri là đại diện hộ gia đình tại thôn, tổ dân phố. Nếu được trên 50% cử tri đại diện hộ gia đình đồng ý, UBND cấp xã hoàn thiện phương án trình HĐND cấp xã xem xét, quyết định.